AQUÍ, ONDE VIVO

O venres da fin de semana pasada, despois dunha comida na casa coa miña moza e unha amiga, decidimos achegarnos ao Festival do Norte de Vilagarcía de Arousa (no que eu antes nunca estivera, por certo).

No cartel dese día, Pedrito Diablo y Los Cadaveras, Tórtel, Jane Joyd, Sr. Chinarro, Guadalupe Plata, The Primitives, Xoel López, La Habitación Roja, Triángulo de Amor Bizarro, Dorian, Miqui Puig dj e Faber.

Por partes. Tiña moitas ganas de ver, sobre todo, a Jane Joyd, Tórtel e Guadalupe Plata. Pois non me deu tempo de experimentar aos dous primeiros, cando cheguei (tarde) estaba a piques de comezar Sr. Chinarro. Putada! Cando asimilaba o acontecido atopeime con tres amigos que facía tempo que non vía. Ledicia! O sevillano e compaña empezaban o concerto (cun case cheo) no medio de serios problemas de son que perduraron ao longo da actuación. Mal! No descanso e cambio de palco, puxémonos ao día, unhas fotos e cousas do estilo. Turno de Guadalupe Plata. Non houbo queixa! Trío divertido de blues psicodélico, directo e con querencia por sons clásicos afroamericanos. Os seguintes? The Primitives. Quenes? O mesmo me preguntei eu. Son unha banda de Coventry formada en 1985 que teñen un deses hitazos que todos coñecemos ("Crash"). Pese a que a sensación de que non lograba prestar a atención necesaria ao escenario me invadía, recoñezo que tiñan máis caracter que a maioría dos que por alí pasaron. Charlas e os primeiros efectos das cervexas entrando pola porta no grupo. (Suspiro). Pouco despois, Xoel López. Non é que sexa algo que me interese moito, mais a verdade é que foi interesante a viaxe que me provocou pola memoria, subindo no coche do meu compañeiro de piso camiño do Campus de Elviña, con Deluxe no radio-cd. La Habitación Roja, outros que non atraen a miña atención pero que teñen letras interesantes segundo me fixo ver un compañeiro. A atención seguíame fallando por desinterese e por conversas que nunca remataban. E chegaron Triángulo de Amor Bizarro. Ben! Coma sempre! No seu estilo vocal críptico e musicalmente ruidista. Isa Cea é atractiva tocando, bastante. Pasaron e arrasaron. Visitas ao mexadoiros. (Alivio). Pechaban a sesión nese escenario Dorian, ou o que para min é o mesmo, ninguén. Incluso a suorosa e consecuentemente cheirenta "A cualquier otra parte" soou como unha cona arañada por un gato. Tocou comer unha hamburguesa dun posto portugués (?) de comida rápida (fast food para os que non entenden galego). Moi rica! Volta ao palco onde tocara o señor Antonio Luque por non irnos para a casa sen ración de pinchadiscos. Erro moi grande! Agardaba por nós Miqui Puig dj, do que non tiña ningunha referencia anterior e do que non esperaba nada. Pero o que alí fixo foi peor que nada. Moveuse por terreos de fango e merda de gaivota nunha "cousa" entre a caricatura, a vergoña allea e a estafa consentida. Silencios entre canción e canción, xestos televisivos máis pasados de moda que as bragas marróns, horterismo e mal gusto, botonciños e trebellos que non emitían efecto ningún… como diría aqueloutro, "unha mieeeeeeeeerda!". Miqui Peido dj. Creo que miña sobriña de nove anos aos pratos, coas teclas de "play" e "stop" faría pasalo mellor ao persoal (polo menos pincharía Vampire Weekend, Terbutalina, SBTRKT ou Haim). E co noxo entre os osos fomos para o piso dunha das amigas. Gracias!

En conclusión, a nivel musical un día de festival moi xustiño e no que se refire á parte humana, boa compaña, charlas interesantes e ganas de repetir. 

En canto ao título deste post, preguntarédesvos (se hai algún lector por ahí…) a que ven iso de "Aquí, onde vivo". Moi doado. Explícome. Pareceume realmente mal (e non é por ser pesado) que ningunha das bandas galegas que vin fixera alusión ningunha ao día no que estábamos, o Día das Letras Galegas, das nosas, das dos galegos. Nin unha soa referencia. Nin unha soa versión dunha peza galega… poñamos de Andrés do Barro, por exemplo. É tan difícil preparar algo dúas semanas antes? Musicar a Rosalía? Ou a Lois Pereiro? Ou a Vidal Bolaño? Non debe ser interesante, mola máis ser portada da Rockdelux (non cabe dúbida) ou facer unha caravana americana (que ollo, mólame a idea). Pero é que nin unha soa palabra en galego tampouco, nin por parte da organización nin pola destas bandas de aquí. O único "Boas noites!" que escoitei foi o de Jorge Martí e Pau Roca de La Habitación Roja. Gracias!

Uns días despois, durante a semana, lin en algures que Elba Fernández, líder de Jane Joyd, adicara o seu recital ás Letras. Non poido quererte máis señorita Joyd! I love you! A nosa Sufjan Stevens-Soledad Vélez-Bon Iver particular…

Un único xesto que me fai crer que segue habendo músicos comprometidos coa nosa cultura (e aqueles outros que se comprometen parece que son ignorados polos organizadores).

Que pena de país!

RETROVISOR

Saíu da rotonda sen respetar os carrís e na recta seguinte revolucionou o coche na terceira e cuarta marcha para adiantar a un par de Seat, Ibiza e Toledo. Chegou a unha zona de obras e aminorou a velocidade pasando a formar parte dunha considerable fila de autos que lle fixo lembrar Port Aventura. Dirixiu a mirada ao retrovisor e viu, nun dos coches que acababa de ultrapasar, no gris, no Ibiza gris, xusto detrás, a unha rapaza guapa, co cabelo recollido e gafas de sol. Outra rotonda e tráfico máis fluído coincidindo co inicio do segundo track do "Un gramo de fé" de Pony Bravo: "Noche de setas".

"Noche de setas / noche de setas / pánico en el bungalow / noche de setas / con una cantidad menor, habría sido mucho mejor / una mala noche de setas la tiene cualquiera".

Á altura da zona de risco pola habitual posición do rádar da Garda Civil, os coches volven á aproximarse e a moza pega o fuciño no seu cú, moi próximo. Provocación ou conducción agresiva? Seguramente sexa o mesmo. Pasado o risco, aparece un dobre carril para osixenar e a atractiva xove pasa cun apuro que presume un posible retraso a un hipotético posto de traballo quen sabe onde. Cando unha muller conduce rápido e ben pensamos nunha autonomía, nunha independencia, nun espíritu libre que a case todos nos pon cachondos. El preme o acelerador nun intento de continuar sabendo dela, de sentila preto. Parece que agora é a moza quen o mira polo espello central… pese ás gafas escuras. Xoán -que así se chama o rapaz- aproveita  a ausencia do sentido contrario para volver a poñérselle por diante elegantemente, sen forzar a máquina, con delicadeza.

Xa na marxe dereita da estrada emprega o retrovisor para recibir máis información. Boca pequena, nariz agudo, lixeiro movemento de cabeza ao ritmo dunha música que non é capaz de imaxinar desde o seu Alfa Romeo. Pode que Vetusta Morla… ou Love of Lesbian…  só espera que non sexa Camela…

Polos lados van deixando atrás prados de herba e atallos do Camiño de Santiago. Nenos e nenas, con mochilas xigantes, que agardan o bus escolar en paradas que tamén agardan un mantemento que nunca chega. Sinais de tráfico que entran na mente inconscientemente escoltan ás persoas en ruta como amigos pasaxeiros.

El deixa voar a súa imaxinación e descubre que o pescozo da moza é suave, ole ben, fresco. Pousa os beizos nel e percórreo hacia arriba, ata prantarse ao nivel da boca. Sente o seu bafo e venlle o quente. Iso sí é real.

Logo de dez minutos seguen nas mesmas posicións, primeiro e segundo, a medio segundo o un do outro… como Vettel e Alonso.

En calquera desvío perderanse de vista e esa relativamente longa e agradable coincidencia de traxectos caerá no esquecemento. Xoán, mentres fixa os seus ollos no retrovisor, ergue a man e fai o signo surfer (dedo pequeno e gordo extendidos e os demais recollidos) levando a man á orella ao xeito de teléfono. Parece que a destinataria non se dá por aludida e repite o xesto tres veces cada vez con máis enerxía. Un momento… sí, parece que se rí… sí, estase a rir. Volve a facerlle o xesto e solta o volante por un intre mostrando a palma das mans hacia arriba nun xesto que ela interpreta como un "e ben?". Repite, unha vez máis o xesto telefónico. Ela ri e amosa uns dentes fermosos. 

Ao pouco, recibe un seis, cinco dedos dunha man, un da outra. Cinco e un son seis, o primeiro número das terminais móbiles. Continúa cun nove, un tres, outro nove, catro, nove, seis, seis e un. 693949661. Descrifrado! Saca o teléfono do bolso do pantalón e, despois de mirar que non hai coches de verde preto, marca a serie numérica. Mira o retrovisor. Primeiro tono. Ela non se move. Fai algo no volante. Mans libres. 

(Escóitase música… efectivamente, "Club de fans de John Boy"!).

- Ola? -di Xoán.

(Sorriso nervoso ao outro lado…). 

- Ola!

FÚTBOL. ÉTICA E ESTÉTICA

Máis alá do fútbol, do éxito conseguido neste deporte e do mellor ou peor xogador que fosen, apetéceme lembrar a unha serie de futbolistas que por diversos motivos me chamaban a atención.

O primeiro deles é Fernando Couto. Portugués defensa central da selección (na que chegou a ser capitán), ex-xogador do Porto, Parma, Barça e Lazio. 

Duro como un muro de formigón, contundente nos despexes, con grande potencia no salto, era un seguro de vida contra os habilidosos dianteiros rivais.

Desde moi pequeno, desde a primeira vez que o vin xogar, sentín admiración por el. Primeiro, pola súa excelente melena á altura do ombreiro. Segundo, polo seu orixe (sempre sentín a Portugal como un país irmán). E despois, polo seu caracter fóra e dentro do terreo de xogo. 

Nalgunha caixa da miña habitación de Foz gardo o Sport que anunciaba a súa fichaxe. Aínda lembro a súa chegada á cidade condal, con aquel abrigo longo de paño escuro, coas greñas ao vento. Era, para min, unha incorporación de moitísimo valor para o meu clube, o azulgrana. A fichaxe dun home, dun tipo forte, de pelo en peito. Couto! "Couto" era o nome que eu elixira para poñer na camiseta do F.C. Barcelona que nunca compraría.

Sócrates é outro dos xogadores que, aínda non lembrando velo xogar, me fascinou… e aquí tamén pesa moito a estética. Tamén a súa ideoloxía de esquerdas (para que vos vou enganar…) que tan ben retrata o xornalista Quique Peinado no seu libro "Futbolistas de izquierdas".

O seu nome é unha forma de abreviar o normal: Sócrates Brasileiro Sampaio de Souza Vieira de Oliveira (que nin a telenovela máis tola podería ter inventado).

Foi un dos mellores mediocampistas da historia, foi o inventor do tacón e, ademais, era médico de carreira, algo pouco habitual na élite futbolística.

Aínda que xogou a maior parte da súa carreira no Corinthians (equipo dos seus amores que gañou o campionato ligueiro carioca o mesmo domingo que morreu… como el mesmo desexara), tamén estivo na Fiorentina, no Flamengo e no Santos.

Das súas pintas pouco se pode dicir que non se vexa… simplemente impresionante… esa barba, esa trombaza, esa delgadez, esa elegancia… un auténtico crack!

Agora é o turno do galés Vincent Peter Jones, máis coñecido como Vinnie Jones, un tipo duro dentro e fóra do campo. Como xogador, na posición de  centrocampista, destacou pola súa agresividade e capacidade intimidatoria, chegando case sempre a empregar métodos violentos. Estivo en varios equipos como o Wimbledon FC, o Leeds United, o Sheffield United e incluso o Chelsea.

O director de cine inglés fixouse nel para interpretar a gangsters tanto en "Lock, Stock and Two Smoking Barrels" ou "Snatch". Tamén interpretou a Juggernaut en "X-Men: The Last Stand".

Fortes entradas (como a que xubilou anticipadamente ao xogador do Tottenham Gary Stevens), agarrada da colloada rival (como exemplo a que lle fixo a Paul Gascoigne), frases con pedigrí (a que lle adicou tamén a Gascoigne: "Chámome Vinnie Jones, son xitano, gano moito diñeiro. Vouche  arrancar a orella cos dentes e logo vouna escupir na herba. ¡Estás só, gordo, só comigo!") ou marcaxes asfixiantes son as súas marcas de identidade.

Actualmente vive en Los Angeles e o seu currículo de antecedentes penais non é pequeno (ameazas no 98, agresión a un veciño no 99, ameazas e inxurias a diferentes pasaxeiros dun avión no 2003, agresión nunha pelexa de bar en 2008, danos tras perder unha disputa co actor Tamer Hassan en 2010). 

O fillo que toda nai desexaría ter...

Sigo con Paul Breitner, ex-xogador do Bayern Munich e do Real Madrid, con quenes consiguiu numerosos títulos. Alcumado "O Afro do Fútbol", "O Abisinio", "O Kaiser Vermello" ou "O Maoísta", este defensa alemán internacional da década dos setenta, destaca polo seu excelente look.

Cinco bundesligas, dúas copas alemás, unha copa de Europa, dúas ligas, unha copa do rei, un mundial e unha eurocopa son os seus principais logros.

Ao retirarse, exerceu a presidencia do Bayern, comentou partidos para medios televisivos e actualmente é olleador do clube bávaro.

Ese afro do home branco, eses ollos de rato, esa barba de longo ideal, a roupa Adidas de antes (que axuda!), esa fortaleza física e mental en 1'76 metros de altura, esa rebeldía, a xenialidade, a controversia… o xogador que tivo os collóns cadrados para tirar un penalti (sen estar entre os posibles lanzadores) nunha final de mundial que ninguén quería tirar ("Tirei o penalti porque escoitei de neno que así nacían os heroes").

Un home home, sen espazo para as ambigüidades, sen Gutiadas...

E agora, unha lenda viva como Mágico González. Jorge Alberto González Barillas naceu en San Salvador en 1958 e foi elixido pola IFFHS como o mellor xogador da historia do seu país natal.

É o menor de oito irmáns. A súa carreira profesional dividiuse entre o ANTEL, o Clube Deportivo FAS, o Cádiz, o Atlético de Madrid, Los Angeles Aztecas ou o paris St. Germain entre outros.

Din que o seu caracter bohemio e a súa indisciplina impediron que dera o salto a clubes de maior envergadura. Durmía moitísimo (chegando a ter un empregado do clube para espertalo), saía polas noites de maneira consecutiva (ata altas horas da madrugada) e tiña costumes alonxadas do hábito deportivo. Neste respecto, el dixo nunha ocasión: "Reconozo que non son un santo, que me gusta a noite e que as ganas de troula non mas quita nin miña nai. Sei que son un irresponsable e un mal profesional, e pode que estea desaproveitando a oportunidade da miña vida. Seino, pero teño unha tontería no coco: non me gusta tomarme o fútbol como un traballo. Si o fixera non sería eu. Só xogo por divertirme".

Con todo, o seu rendimento na cancha era sobresaínte.

En 1989 foi denunciado por intento de violación, cuestión que se solucionou co pago á denunciante de 4000 pesetas.

Tras o seu retiro, foi taxista, asistente técnico da selección salvadoreña ou segundo adestrador en Houston.

Seguinte. Carlos Valderrama, "El Pibe Valderrama" e o seu compañeiro de viaxe: un afro loiro de dimensións xigantes. Considerado un dos mellores xogadores sudamericanos de todos os tempos, foi un dos membros daquela magnífica xeración colombiana que contaba tamén con Asprilla, Higuita, Rincón ou Valencia.

Debutou no Liceo Celedón e desde ese momento pasou por otros clubes como Millonarios, Deportivo Cali, América, Montpellier Herault, Real Valladolid, Independiente de Medellín Junior de Barranquilla, Tampa Bay Mutiny, Miami Fusion e Colorado Rapids. Todo un periplo mundial.

O 1 de Febreiro de 2004 é a data do seu retiro oficial no Estadio Metropolitano (a onde asistiron 56000 espectadores entre os que estaban Maradona, Francescoli, Chilavert ou Carlos Vives).

No 2012 portou a chama olímpica de Londres polo condado de Berkshire.

Participou en diversos programas de televisión colombianos e incluso no filme "El Paso 2" no que facía del mesmo. 

Pero o principal motivo que o trae a esta lista é o seu pelo. Como citei antes, o seu afro foi obxeto de comedia e de eloxio, sobre todo, despois de que nun partido contra o Real Madrid, Míchel lle agarrara as pelotas nun saque de esquina sen que o colombiano caera na provocación. A partires dese momento, Míchel tivo que aguantar en moitos campos, ducias de siareiros con afros loiros.

Non fai moito falaban na tele sobre o mellor xogador de todos os tempos do Manchester United. Entre eles estaba George Best. Para moitos será un descoñecido porque non o vístedes xogar, mais a súa grandeza pervive no tempo.

Naceu en Irlanda do Norte no 46 e xogou once anos no clube inglés. Comezou xogando a rugby despois de levar premios polos seus estudos.

Os seus pais morreron novos por enfermidade e alcoholismo. Tivo catro irmás. 

Ademais do seu currículo e grandeza como xogador, está aquí pola lucidez e extravagancia das súas mellores frases, entre as que destaca a seguinte: "Gastei moito diñeiro en licor, mulleres e carros de carreira. O resto desperdicieino".

Dixo tamén cousas como "En 1969 deixei as mulleres e a bebida, pero foron os peores vinte minutos da miña vida”, "Fai anos dixen que se me daban a elexir entre marcar un golazo ao Liverpool ou deitarme con Miss Mundo ía ter unha difícil elección. Afortunadamente, tiven a oportunidade de facer ambas cousas”, "Se eu nacese feo, nunca terías oído falar de Pelé" ou "Non me chega nin aos cordóns da botella" (sobre Paul Gascoigne).

Morreu o 25 de Novembro de 2005.

E para poñer punto e final a esta lembranza, Gerd Müller, "Torpedo" Müller, un dos mellores dianteiros da historia (ao que Leo Messi lle batiu un récord de goles fai pouco despois de corenta anos).

Este alemán é o máximo goleador da selección alemá (68) e da bundesliga (365). No total da súa carreira como profesional marcou 582. Bota de Ouro en 1970 e 1972, Balón de Ouro en 1970, gañou a Eurocopa do 72, a Copa Mundial no 74, tres Copas de Europa de clubes consecutivas, 

Xunto a Beckenbauer e Maier ascendeu ao Bayern Munich á primeira división  e desde ese momento todo foron éxitos.

Era intelixente, oportunista e devastador. Vivía na área e tiña unha excelente visión para a colocación. Eficaz cos pés e boísimo no xogo aéreo. A súa velocidade, a forza e o seu centro de gravidade baixo provocaba que metese goles en circunstancias pouco previsibles. Era un coitelo para os rivais.

Isto é todo amigos/as!

CON SENTIDO INTERROGATIVO

Estes días vin un anuncio nunha axencia de viaxes que me deixou medio bobo durante uns minutos: "EXCURSIÓN A IKEA Y MARINEDA CITY". Sucedeu desta maneira na que un vai andando e le letreiros e cartelaría inconscientemente, deixando que os ollos vaian examinando o entorno sen aviso nin permiso. Tiven que pararme uns segundos para cerciorarme de que non era un espellismo, de que era algo real, un exemplo máis de hacia onde camiña a nosa sociedade… aínda que esta sexa un xeito de constatalo un tanto cómico e surrealista, sen deixar de lado todo o que hai detrás.

Neste sentido, preciso facerlle ao mundo unha serie de cuestións retóricas.

Que significa isto? A que andamos?

O Parque Natural do Xurés non era un destino o suficientemente bo? Nin as Illas Ons? Nin as Cíes? Nin Combarro ou Ribadavia? Que hai dos Cañóns do Sil? E das Fraguas do Eume? (Ai! Para! Que as queimaron…) E a Illa de Arousa? A Praia das Catedrais? Compostela? A Costa da Morte e os seus faros? A muralla romana de Lugo? Mondoñedo? As Rías Altas? A Ribeira Sacra non chega?

Nesta excursión comercial haberá guía? En caso afirmativo… De que falará? Das camas para nenos Gulliver? Dos cambiadores Sundvik? Dos espellos Figgjo? Do sillón Skogaby? Das macetas para prantas Gräset? Dos armarios zapateiros Ställ? Ou pola contra da tenda Bershka? Amichi? Calzedonia? Sport Zone? Do centro de beleza Marco Aldany? De A loja do gato preto? De Fotoprix? De Centroxogo? Ou dos recunchos de telefonía móbil?

Levarán un bus supletorio para acumular todas as compras dos participantes na viaxe? Ou un trailer? Ou chegará cun Renault Scénic?

A este tipo de mulleres que acudirán á chamada sempre lles gustaron as pollas grandes. E aos homes as tetas grandes. Para que pensar por rutas polos pequenos comercios se están pechados? Sería como visitar a cidade baixo a auga do Portomarín antigo… Pois iso, ao grande…

Que é o seguinte? Visitas aos esqueletes do boom inmobiliario? Ás piscinas municipais? Aos aeroportos sen pasaxeiros? 

Que tal unha viaxe ao noso interior? Que tal se nos pegamos un garbeo por nós mesmos? Pola nosa mente? Sí? Haberá algo ahí dentro? Algo de corazón? De razón? De sentido? Dubídoo moito!