RESPOSTA A UN COMENTARIO DO 18 DE XANEIRO DE ESQUERDAENFOZ.BLOGSPOT.COM

Xa non lembro como cheguei eu hoxe a este blogue pero nesta entrada apeteceume comentar (e fáigoo desde o meu perfil blogger real, mostrando a miña identidade).

Ben... o primeiro ao que quero referirme é ao título do post: "Aprendendo a falar galego". Son dos que penso que as linguas hai que estudalas e, polo tanto, aprendelas (aínda que sexan as nosas) porque do mellor uso que de elas se faiga, extraerase a idea de riqueza de lingua (e de pobo). Hai moitos estudos que demostran que cada vez, as persoas dispomos de menos palabras no noso vocabulario (e a verdade é que se nota moito). E en relación con esto, é importante coñecer que hai moitas persoas que falan varias linguas e que son analfabetas en todas elas (esto explícase porque aprenderon falando, a base de fonética... xeralmente inmigrantes... eu comprobeino cos galegos en Londres) e estou seguro que esa non é unha situación cómoda nin autónoma á hora de desenvolverse nun país. Deixo claro entón, que debemos coñecer a lingua, estudala, o cal non quere dicir mirar só para a Mesa pola Normalización (e dinamización) Linguística.

Son crítico e comparto contigo a opinión de "artificialidade" á que está chegando a nosa lingua en boca de algúns pero difiro na análise. A nosa lingua chegou a un punto moi complexo de, digamos, "mareo institucional histórico" que desemboca en cambios de "avance-retroceso" (por exemplo, fai trece anos dinamizábase a segunda forma do artigo "come-lo peixe" en detrimento de "comer o peixe" e hoxe en día sucede xusto o contrario) que estancan a situación do galego ata rozar a parodia. Aquí tamén podería incluir certos termos de dubidosa orixe que algúns excéntricos lingüistas se sacan da manga nunha mostra irreal de patriotismo cultural ("coido", nembargantes"...).

Non estás no certo cando falas de "fala artificialmente aportuguesada", non, todo o contrario. Ese "aportuguesamento" nunca sería artificial, sería o natural. Unha lingua, o galego-português, é a única que debería ter existido (no noso mapa me refiro), o que pasa é que, como saberás, en Galicia vivimos cousas que afectaron ao noso uso (como a falta de educación de calidade en lingua propia e demáis cuestións históricas). Os cambios que van hacia o portugués son os lóxicos (o "ao" en lugar de "ó" por exemplo)... o problema son os que non van hacia ningures.
Falo e escribo portugués polo que coñezo tanto as grandes diferencias que existen entre este e o galego, como os motivos evolutivos desas diferencias.

Non me gusta cando falas de "noxento galego transxénico". É unha falta de respeto grande ás persoas que traballan e traballaron por el... que cometen erros, por suposto, pero fan cousas moi importantes pola miña lingua (e non é opinión, é información, un feito).

Sobre o BNG, en oposición ao que ti pensas tamén, quero dicir simplemente que son os únicos que miran algo polo galego (dun xeito ou outro)... e falo en termos de partido, non individuais. Esto está máis que claro. E digo esto deixando claro que non son do BNG e que non son nacionalista, sí galeguista.

E para rematar xa, ti falas de que separan... quenes? O BNG? Algúns dos seus membros (os menos respetuosos coa pluralidade) pode ser... pero en xeral, non o creo. Chegar á idea dun galego común a todos é algo básico, o cal non está reñido co galego oral propio de cada bloque dialectal. Non esquezamos, que na fala, os diferentes "tipos" de galego son válidos e ninguén di que os que falan así o falamos mal. Eu a eso chámolle riqueza de lingua.

Fai uso do teu respeto á pluralidade para respetar tamén que cada un fale como queira, aínda que a ti non che guste ou che resulte artificial.
Os mesmos dereitos para uns que para outros...

E eso ao que te refires de "impoñer" unha lingua é o que me fai dubidar que realmente sexas de esquerdas. Pode que estés afiliado (ou sexas simpatizante) a un partido que consideres de esquerdas (ou non) pero esa afirmación é propia da dereita máis rancia (por outra parte, un discurso que calou moito tamén na esquerda "menos esquerda" e máis centralista). Eso terías que miralo ben! "Imposición" foi o que houbo historicamente co castelán e esto tratábase dunha xusta igualación (que nunca será real nesta sociedade cada vez máis diglósica). Aquí metíchela ata o fondo... a non ser que o que pretendas con esto (esquerdaenfoz.blogspot.com) sexa ademáis de dar a túa opinión, de dereito, facer populismo con fins partidistas.

E ESQUECÍAME... O CASTELÁN, NOS ÚLTIMOS ANOS, EXPERIMENTOU OS MESMOS (OU MÁIS) CAMBIOS QUE O GALEGO, O QUE PASA É QUE NON SE ARMA TANTO ESCÁNDALO... OU SIMPLEMENTE, QUE É UN DATO QUE SE DESCOÑECE... E A IGNORANCIA DÁ LUGAR A OPINIÓNS DE VALOR MOI LIMITADO.

COUSAS QUE NON ME GUSTAN (SOBRE A IDENTIDADE)

Gústame a xente que non ten medo a dicir o que pensa, os que opinan libremente sen deixarse levar por imposicións sociais ou presións de calquer tipo. Gústame quen é valiente para deixar ver as súas ideas independentemente da réplica que vaia ter, o que fala con argumentos e constrúe opinións críticas con valor sen caer en xeralidades cobardes carentes de análise e coñecemento. Gústanme aqueles que teñen amigos e algún que outro inimigo tamén… en definitiva, gústame a autenticidade, a persoa real, a persoa transparente que vai de fronte, de cara (sen chegar a confundir esto último coa sinceridade innecesaria que ten no dano e no intrusismo persoal o seu obxectivo primeiro).

Dito esto, quero profundizar agora en varias cousas que non me gustan. Non poido facelo en profundidade porque daría para moitas liñas e considero que as que escribo xa son bastantes (incluso excesivas para moitos/as). Quizás outro día continúe a lista.

En coherencia con aquelo que me gusta, está o que non me gusta e algúns exemplos concretos son os seguintes:

Non me gusta o anuncio de Gadis de "Vivamos como galegos". Nada! Non me emociona en absoluto… como me vai emocionar algo así? Pero estes tipos saben o que son as emocións reais? Unha emoción é cando chegas á casa de teus pais pasado bastante tempo e ves que eles te reciben cuns torrezmos e un platiño de caldo. Emoción é estar ao borde da bágoa lendo a Manuel María. Emoción é cando estando no estranxeiro falando en inglés practicamente as vintecatro horas do día, te encontras ailladamente cunha persoa e podes falar na túa lingua (sendo ti mesmo por primeira vez en moito tempo). Emoción é escoitar á túa avoa falar sobre a súa dura infancia. Emoción é facer o amor con alguén que desexas moito. Emoción non é escoitar a unha empregada do Corte Inglés dicir "graciñas" despois de atenderte en castelán, nin a palabra "riquiño"… eso non emociona. Ver a un tipo montado nun cabalo facendo un discurso simplista cargado de tópicos (seguramente certos) sobre galeguidade é ridículo. Outro home co peito ao aire e unha gaita colgada só se pode identificar cun pailán (home… que Budiño non anda por ahí en pelotas subido a un taxi!). E ter unha "aldea" para ir de vez en cando non é máis que algo para demostrar que xa non se está nela (Emilio José canta sobre esto). "Malo será!" claro que o dicimos pero que de ahí se saque que os galegos somos optimistas… hai moito eh! O conformismo e a sumisión non ten que ver co optimismo. E veña voltas co 'sentimento' ata provocar o desmaio no sofá (ou as ganas de ir cagar). Ten moito que ver, acaso, un tipo de Bande cun de "La Coruña"? E un de Foz cun de Lugo? Ben pouco! O mesmiño que un galego cun andaluz.
Cantas de esas persoas se emocionan lendo a Rosalía (se é que algunha vez a leron)? Ou cantos elixen coñecer a nosa terra antes de facer cento cincuenta viaxes a Amsterdam, Londres, París, Roma, Ibiza e Berlín?
O spot só pode emocionar, segundo o meu criterio, a quen non se sinte galego, ou a quen só ten de galego o feito de vivir entre varias liñas fronteirizas imaxinarias, ou aos que lles dura a galeguidade xusto o tempo do anuncio, ou aos executivos dunha empresa (Gadis) que só rotula en castelán. Son galegos os publicistas que fixeron o anuncio? Ou tan só copiaron outro anuncio arxentino e cambiaron a barbacoa polas filloas?

Non me gusta que a gaita sexa a única expresión da música galega. Mitin do BNG… e veña gaita! Programa da TVG… e veña gaita! Pais que falan galego normativo e que á mínima cambian ao castelán… fillo a clases de gaita! Entendédeme, non minusvaloro ese instrumento, de feito a min gústame, pero non quero que sexa utilizado en exclusiva como garante de amor a un país. Non fai falta. Ademáis, que desprecio á zanfona, ao pandeiro, ao bombo, á canaveira, á carraca, ás tarrañolas, aos pínfanos… Trátase de ser orixinal a veces, non? Tamén en Galicia se fai rap (Gran Purismo, Dios k te Crew), rock (Ataque Escampe), canción de autor (Fuxan os Ventos, Os Tamara), spoken word (nunha ocasión vin a Manolo Rivas recitando xunto a unha orixinal banda da Costa da Morte acompañando con guitarras, serrucho e batería… impresionante!), indie (Emilio José), sen etiquetas (Marful) ou pop (Som do Galpom). Todo para a gaita, subvencións, apoio, respeto institucional… e esto deriva nunha situación que aborrezo, unha grande cantidade de persoas que comezan a odiala sen ela ter culpa ningunha e que dan como resultado frases como "Has parar coa puta gaita", "Telegaita" (despectivamente), "E veña tocar a gaita" (como sinónimo de "tocar o carallo"), "Es máis pesado que Carlos Núñez"...

Con respecto a estes dous "non me gusta", quero dicir que a galeguidade lévase dentro e demóstrase día a día, non é necesario andar con chapas brancas con raia azul celeste e estrela vermella, nin poñer unha boina, nin empregar o verbo "coido" en lugar de "penso", nin comezar a vestir como unha pandereteira, nin cantar en galego na zona ultra dun campo de fútbol (e despois mirar ao do lado e dicirlle" me consola joder a los del Celta" ou "quien te diera que marcara ahora un gol Bebeto!"), nin irse vivir a Compostela, nin ler a revista "Vieiros". Cando un finxe, nótase moito, vese artificial, como estar a escuras nunha habitación e encender unha bombilla para dicir que é o sol. As cousas, os sentimentos, teñen que sair de forma natural, fluir (como fluían aqueles "hilitos de plastilina" do Prestige segundo dicía ese que vai ser o presidente de España desde hoxe) e se non é así, que se queden dentro, que non abrasen con chorradas… que estudei en dúas universidades e na miña clase só éramos dous ou tres os que falábamos en galego, joder (de sesenta)! Que ten de galego un pobo (que ademáis escolle a un goberno) que maltrata constantemente a unha cultura e a unha lingua? Non me toquen os collóns!

Non me gustan Arturo Pérez-Reverte nin Carlos Herrera. Do primeiro só poido dicir que "La piel del tambor" foi o único libro que non rematei en toda a miña vida e que as súas opinións na prensa son tan vulgares como populistas, á par que carentes de ningún tipo de profundización nin respeto. Do segundo, que lle gusta bastante as reaccións que provoca no público o primeiro e segue unha liña similar. ambos fan o contrario do que eu considero algo de calidade, fan máis ben o contrario. Reptan e fan de mercenarios ante os que os escoitan e len adaptándose ao que se quere oir (ignorantadas case sempre) cando tería que ser ao revés, fidelizar a partir de opinións. Son dous títeres en mans de dous egos tan grandes como a polla de John C. Holmes. Os seus discursos son tan pouco orixinais como o libro de Ana Rosa Quintana. Lémbranme a curas rancios, ao Burger King, á opinión de bar barata, á autopalmada no peito, á grasa que solta a pel, ás estafas, ao mofo, a un afeitado a medias, a un choque 'coche-columna de garaxe', ao catarro, a gafas empañadas…

Non me gustan os smartphones con todas esas aplicacións, tamaño ao USA e batería de recarga diaria. Non me gustan, provócame dor de cabeza o simple feito de pensar en ter que cambiar o meu teléfono actual por un destes. A lexión iPhone, as BlackBerry, os HTC, os novos Nokia, con conexións HD, escravos das redes sociais, carísimos, con plans fixos de tarifas, tan grandes como tabletas gráficas, encima das mesas de bar xunto ao tabaco e o chisqueiro, con fundas, aparatos do demo!

Non me gusta nada Rosa Díez. Non soporto as persoas que sempre queren estar por encima das outras sen importarlles como facelo. Esta tipa é un exemplo claro desto que digo. Líder de UPyD, un partido político creado por e para pailáns (con todo o respeto eh!). Unha muller con menos lucidez que unha pedra ao sol, con máis ganas de protagonismo que Mourinho, máis rancia que o unto, cun intelecto de menos vinte puntos, con menos clase que Belén Esteban, carente de ningún tipo de atractivo, descoñecedora da palabra respeto, con menos vocabulario que un sms, con esa cara de pemento de Padrón, unha señora que parece que vive no amargo absoluto (ou en caso contrario, non se explica que sexa como é)… nin falar da calidade e cantidade de sexo que debe ter… (esto encantaríame dicirllo para que me chamara machista).

Non me gustan tampouco as mostras de ignorancia que os propios confunden con intelixencia… e hoxe estou a piques de presenciar a maior.

Son todas elas, cuestións que teñen que ver coa identidade, unha identidade cada vez máis falseada.

DEBATES E DESASTRES...

Non son deses que tira contra a clase política como se fosen seres aparte da sociedade, tampouco os defendo desde logo, son bastante crítico con todos eles. Non considero que sexa unha cuestión conxunta, xeral, de grupo. Penso que o problema está no propio individuo, no ser humano. Como se pode ser tan absoluto e simple nos comentarios e opinións cando se ven casos día a día que demostran que o que falla é a individualidade. O exemplo está na superficie, nas declaracións de facenda (con tanta xente escondendo asuntos e ganancias), nas facturas de ocio de fin de semana como ceas ou noites de hotel (que son aproveitadas para a declaración fiscal dos negocios propios), na compra de coches persoais a nomes de empresas, nos consumos irresponsables de luz, auga ou gasolina, nos 'pequenos' roubos en tendas, nas facturas infladas de obra e moito máis, unha tras outra, macarrada tras macarrada, trampa tras trampa. Os políticos somos nós mesmos pero con moitas máis posibilidades de facer mal, sinxelamente. Meu deus, nin que nós fósemos a hostia. Non diañizemos a ninguén por favor, son xente normal e corrente.

Tamén é certo que non todas as persoas somos iguais… a uns 'réinalles' moito máis que a outros. Debería existir unha norma que imposibilitase opinar ou criticar sen demostrar que o que emite esa opinión non fai o mesmo na súa vida privada. Con esto conseguiríamos que opinase moita menos xente, pero que o que se dixera, tivese moito máis valor. Todo esto vai sobre tentacións e forza de voluntade. É unha cousa parecida á infidelidade de parella. A min non me gusta, por suposto, e poido opinar sobre ela, pero dunha forma cauta e respetuosa, non categórica. Para min, quen o fai de maneira oposta, non está sendo moi honesto nin moi xusto. Como diría aquel, "hai que verse" porque hai tentacións e tentacións e mentres non se nos den a cada un, non podemos ter a arrogancia de ser tan categóricos. Gustaríame a min ver a moitos e moitas con parella con Giselle Bundchen ou George Clooney dispostos a ter un affaire… ou a moitos e moitas atopando unha carteira con doce mil euros no chan. Habería quen actuaría dunha maneira e quen doutra pero ata que pasa non o sabemos.

Nesta liña, crítica pero certamente contida, teño opinións sobre o mundo da política pero admito que me cansa moitísimo dala, non creo que sexa moi importante, nin que sirva de moito… é difícil facer cambiar de opinión á xente e, ademáis, cada día convénzome máis de que non merece a pena defender a quen non quere ser defendido. Hai moita queixa, pero de cafetería e polo tanto, que cada un mire por sí mesmo. Se a nosa sociedade fose diferente, ao mellor cambiaba de opinión pero visto o visto… É como cando o pobo (mundial), en xeral se queixa de que a culpa da crise a teñen os mercados… vaia maneira de insultarse a sí mesmos! Quen carallo son os mercados máis que nós mesmos? O mercado non se rixe pola oferta e a demanda? Ahí entramos nós, non? Temos o poder de elixir o que consumimos e non facemos máis que contribuir a encher esto de merda.

Como estou canso de intercambios de opinión sobre asuntos que a priori parecen de capital importancia pero ao final non o son tanto, gustaríame centrarme hoxe nas cinco cousas "sen importancia" que máis me gustaron do pasado debate entre Alfredo Pérez Rubalcaba e Mariano Rajoy.

1. As reaccións de linguaxe infantil.
Foi realmente divertido ver como nos momentos nos que se interrumpían saían os nenos que toda persoa leva dentro. Esas interrupcións non están no guión linguístico e expresivo (seguramente sí no estratéxico) e polo tanto toca tirar da colleita propia. O resultado foi ver a Rubalcaba dicindo "Me quedan dos segundos" (como en Pasapalabra) ante a moderación de Campo Vidal, a Rajoy facendo xestos en plan 'sí hombre!', a Rubal dicindo "No, Mariano" e o outro "Sí", "No", "Sí", "No" (boísimo, un 'túa-miña' brutal) ou a Rajoy contestando ás acusacións de estar lendo todo o tempo cun "No leo ni programa ni nada". Tamén estivo ben cando Mariano dixo algo así como "No me saque gráficos de nada" cando Rubal lle ensinaba un cadro cos índices de delitos dun goberno e outro (ou foi co da evolución das pensións?).

2. Os vaciles.
Os vaciles foron o máis divertido do debate, como unha conversación na rúa, e fixo bastante ameno o asunto, polo menos foi unha nota cómica entre tanta cifra e dato incomprensible pola audiencia. Aquí está máis curtido o candidato socialista, por valía persoal, nada que ver coa ideoloxía (xa que Zapatero nesto non era ningún artista, máis ben era tipo Rajoy). Non estivo mal cando lle dixo a Mariano "Puede consultarlo… eso sí, hay que traducirlo, está en francés" sobre o documento do imposto ás grandes fortunas francesas. Cando se vacilaron mutuamente foi no momento no que o popular "se confundeu" e chamou Rodríguez Zapatero a Rubalcaba, este correxiuno e o galego replicou que se confundira porque dicía as mesmas cousas sen sentido que José Luís no debate de fai tres anos, ao que Rubal dixo que sabía quen era Zapatero e que lembraba o debate, aquel no que Mariano perdera. Esto chámase Pim-Pam-Pum! Rubalcaba tamén lle deu un dato a Rajoy afirmando que "Aunque esto no lo diga en la ficha que no para de leer". Non quero esquecer unha nova modalidade, o autovacile que inventou Rajoy elixindo (ou vindo imposto desde as clases de dialéctica da Rúa Génova) o termo "insidia" como o máis empregado no seu speech. "Insidia" señores! Hai que telos cadrados! Cos problemas que ten para pronunciar os "eses"! Eso é capacidade de superación… ou masoquismo, segundo por onde se mire, claro. Acaso non puido dicir "malintencionado"? Xa postos valientes puido pedir un Passport con Schweppes.

3. As estratexias.
Dentro deste capítulo, cabe destacar o papel que xogaba cada un. O socialista tentaba movilizar ao electorado de esquerdas e aos indecisos (creo que sin moito éxito) mentres que o popular facía eso de "laissez faire", deixarse ir sen falar moito e sen meterse en asuntos espiñosos. Rubalcaba atacaba co conscientemente ambiguo programa electoral do PP e Rajoy negaba sen maís. Un mostraba a frescura dunha leituga (propia de quen ten todo perdido e só pode gañar, sexa así ou non) e outro lía sen parar (incluso o discurso de peche) ata seis centas veces segundo os medios de comunicación.

4. Os outfits.
Supoño que para a maioría de vós, a imaxe non é tan importante (ou ao mellor me equivoco e sí o é) pero para min é moito, sempre parello ao valor persoal, por suposto. Para moitos só importa que faiga ben o seu traballo… pero a cuestión é que hai moitos que fan igual o seu traballo e ahí é onde hai que elixir entre uns e outros. Un exemplo real desto, Guardiola ten unha imaxe impresionante (seguridade, educación, temperamento, intelixencia, elegancia, clase…) moi en consonancia co seu interior (culto e o resto de adxectivos de antes), é dicir, o de dentro vese fóra, ou o de fóra viste ao de dentro. Non é só importante ser listo, senón parecelo tamén (a unha coa outra, sempre… por separado, mal). En cambio, Luís Aragonés será un bo adestrador (tampouco o sei, eso din) pero con esas pintas e formas, mal imos!
Centrándome no caso de Rubalcaba e Rajoy, está claro que ningún dos dous ten unha imaxe ideal, non entro no tema de ser máis ou menos guapos, non é eso, máis ben en deixes, maneiras, vestimenta, posturas, xestos e demáis. Rubalcaba tiña a garabata torta polo micro, a americana sentáballe fatal e encórvase máis que Burns dos "Simpsons" ou que Corvax de "Big Muzzy". Rajoy, pola súa parte, ten máis pranta, é máis alto, pero ven a ser como eses pivots zoupóns dos equipos de baloncesto de liga autonómica, fai movementos coa lingua de pervertido, está cambiando de luces cortas a longas seguido cos ollos e segue poñéndose moi nervioso pola súa falta de naturalidade (o que por outra parte me indica que é bo tipo, seguramente un pardillo). Eso sí, púxose tipo ultimamente… debeu estar facendo aqua gym.

5. Os medios de comunicación e as redes sociais.
Resulta canto menos chocante ver como reaccionan os medios de comunicación de masas (os famosos Mass Media) despois do cara a cara, así como a aportación das redes sociais durante o combate. Comezo por esto último. Tanto Twitter como Facebook (as principais) fervían en actividade e participación e podían lerse cousas como estas: "Rubalcaba sale vivo del bloque económico. Rajoy perdona por jugar a empatar", "Rajoy cambia de estrategia y empieza por sus propuestas.... Por algo será" (do profesor de universidade xovense Antón Losada), "Rajoy lendo outra vez, de novo co conto da creación de emprego e ignorando o que lle acaba de dicir Rubalcaba", "Non me parece tan estéril a estratexia reporteril de Rubalcaba" (do xornalista cultural galego Iago Martínez), "Qué gran error cometió Rubal al no aceptar el consejo de que se pusiera fundas en los dientes! El primer plano le está destrozando" (ao que un tal Dhuncan lle contestou "igual que cuando a ti te aconsejaron ponerte una careta"), "Rubal interrumpe una y otra vez, está fuera de registro. Me recuerda a Segolene: Je suis en colère" (de Pedro J. Ramírez),"A Rubalcaba le ha quedado la corbata torcida con un micro" (do xornalista de Público Ignacio Escolar) ou "-POLÍTICA AGRARIA COMÚN- AHAHAHAH, RAJOY HA HECHO 3 CHISTES EN UNA FRASE DE 3 PALABRAS", "Bueno, Almunia despertou... un pouquiño" (do músico galego, perdón ourensano, Emilio José).
Por outro lado, os medios de comunicación, case na súa totalidade (menos Público e La Sexta) deron a Mariano como vencedor da pugna dialéctica cando para min é obvio que foi ao revés, non entro en ideoloxías políticas, tan só en transmitir ideas, defendelas e facelo con naturalidade e seguridade. Se detrás non houbese siglas de partido, e pasase o mesmo en calquer outro contexto, creo que todo o mundo opinaría que Alfredo bailou a Rajoy. E outra cousa é quen sae gañador do debate, que é Mariano, que de feito, xa o tiña gañado sen presentarse. A esto último é ao que se refiren os medios, a que non serviu de nada o debate, como se di coloquialmente, porque o peixe estaba vendido.


O debate foi, en conclusión a crónica dunha morte e o relato dun nacemento. Morte dun candidato e proxecto que non fixeron ben os seus deberes e nacemento, despois dunha sesta de sete anos, doutras ideas que arrasarán nas eleccións do 20N. Un combate entre un candidato posto ahí para a derrota e un dirixente que en dez días acabará as vacacións para facer o que se agarda del… ou polo menos o que agardo eu.

O SILENCIO

Non é feo o silencio verdade? A min paréceme precioso… tan agradable, tan sincero, tan discreto, tan necesario… aínda que segundo como se mire, pode ter moitos significados diferentes.

A RAE defíneo como a abstención do falar, a falta de ruido. "Silencio" provén do termo latino "silentium" e contén cantidade de matices en función de como se produza ou do contexto no que se dea.

Ao longo dos tempos, diferentes autores e personalidades falaron del con connotacións distintas. Así, Benjamin Disraeli (estadista inglés) dixo que "Hai persoas silenciosas que son moito máis interesantes que os mellores oradores". William Shakespeare, pola súa parte, afirmaba que "É mellor ser rei do teu silencio que escravo das túas palabras". Miguel de Unamuno, que "A veces, o silencio é a peor mentira". Martin Luther King consideraba que "A nosa xeración non se terá lamentado tanto dos crimes dos perversos, como do estremecedor silencio dos bondadosos". O músico de jazz Miles Davis dixo tamén que "O silencio é o máis forte dos ruidos". Georges Benjamin Clemenceau (político e periodista francés) asegurou que "Manexar o silencio é máis difícil que manexar a palabra". William Hazlitt (literato inglés) cría que "O silencio era un grande arte para a conversa". E eu, fai uns cantos anos, escribín nunha zapatilla deportiva "Silence is the strongest gun" ("O silencio é a arma máis forte"… fíxeno en inglés por esa chorrada de que chega a máis xente, pola universalidade… que carallo de universalidade! Se o puxen no meu puto pé…). Todo esto deixa claro que a percepción do silencio varía e para ilustralo, dalgún modo, vouvos contar o que vivín non fai moito na Praza da Leña pontevedresa e que me levou a facer un croquis nunha servilleta de papel que agora desenvolvo.

Un Venres pola noite, estaba tomando unha cervexa na terraza do Loaira moi ben acompañado pero nun momento hostil entre nós, posterior a unha discusión da que non lembro o motivo. O silencio era a nota dominante, cada un estaba ao seu, picando nas aceitunas e pensando nas súas cousas. Non teño nin zorra do que tiña ela na cabeza pero eu comecei a apreciar ese silencio, a facerme consciente del. Era moi agradable, permitía o sosego, calmaba os ánimos e permitía observar o que tiña ao arredor. Era unha especie de calma despois da tormenta, necesaria e prácida (no luar). Este era un silencio individual e de parella pero non total, de fondo escoitábanse conversacións de outros grupos (xa sabedes como de efervescente é esta praza) sobre sair de marcha e resacas do día anterior, sobre traballo, sobre política local e autonómica e sobre reloxos. Era un silencio sobre palabras vacías e vaciadas.
Noutra mesa, ao lado, ceaban un pai e o seu fillo pequeno e quixen entender que era un divorciado ou un viúvo. Practicamente non falaron durante o tempo que coincidimos, apenas dúas ou tres frases. O resto, invertírono en xogar á Nintendo DS (o neno) e en argallar no teléfono de última xeración (o home). Veña maquinita con sabe deus que xogos, caras raras e xestos para colocar as gafas. E veña mensaxes no aparato móbil. O pequeno introducido na mecánica do xogo e o maior, imaxinei, comunicándose cunha amante ou nova moza, ilusionado, cun adolescente en plena fase de morreos e mans agarradas. Este era un silencio non sei se necesario ou obrigado pero daba sensación de que estaban perdendo ocasións de comunicarse… e a infancia dun neno pasa rápido como un relámpago… e non volve.
De regreso ao meu propio silencio, nada cambiara, máis sorbos de Estrella Galicia e as últimas aceitunas. Mirei á miña esquerda e pasou un "sen teito", só, coa roupa desgastada e porca, camiñando sen rumbo, ou eso cría eu, absorto no seu mundo persoal, cheo de silencio, día tras día, baixo o peso rotundo da súa verdade, da realidade que lle estaba tocando vivir. Tantas horas en solitario teñen que dar moito para pensar, para meditar e ese silencio non ten que ser doado de xestionar, desde logo, pero claro, ese é forzado, non lle queda outra, é algo imposto por un motivo descoñecido para min e moi trillado, seguramente, para el.
Cando desapareceu da miña vista rúa arriba, veu á miña cabeza o pensamento de min mesmo en todas esas tardes e noites de fai case dous anos nas que me sumerxía en min mesmo, escoitando música, lendo libros, escribindo cousas que estaba a vivir, acompañado dunha boa copa de viño e de cigarros. Este era un silencio voluntario pero non por eso menos duro, moi necesario sí, pero complicado, cheo de incertidumes e de antigas e novas vivencias. Esto pode traer consigo momentos de moita creatividade e tamén ganas tolas de socialización, diversión e alienación, estados de ánimo que cambian como as mareas en función do cd no que me metera, do tema sobre o que redactara ou da lectura que escollese. O silencio tiña que ver moito aquí co aillamento persoal, coa toma de conciencia do que me rodeaba, coa valiación da miña vida, da que non quería fuxir e prefiría combatir enfrontándome a ela.
Esta lembranza levoume a outra idea, que máis ou menos é levar ao extremo o anterior, a vida dun monxe/a de clausura, dun tibetano ou dun tipo que se retire á vida contemplativa nunha cabana no monte, por exemplo. Día tras día, semana tras semana, mes tras mes, ano tras ano… toda unha vida sumido no silencio sen axentes externos que o modifiquen. O puro silencio como opción de vida. ahí é onde ten sentido esa frase que oín un día de "estou descubrindo o verdadeiro significado do silencio" (que por certo, algunha vez empreguei como exitosa estratexia místico-espiritual de ligoteo na universidade). Esto é o silencio como incomunicación absoluta.
Ata aquí o esquema que fixen ese día pero gustaríame engadir outro tipo de silencio que vivo agora mesmo no meu centro de traballo. É o silencio do que ten medo a falar, a expresar as súas ideas. No cole, baixo a temeridade que poden supoñer as consecuencias (vengativas) dun equipo directivo dictatorial, os compañeiros calan o que pensan sen ter en conta a importancia do que teñen que dicir. Este é un silencio negativo que se asocia coa pasividade total, un silencio que leva e levou aos pobos a vivir situacións moi duras e incómodas.

O silencio, por tanto, pode ser bonito ou desesperante, positivo ou negativo, necesario ou forzado, imposto ou elixido… o silencio é o silencio.